Aktualności

Studenci Pacjentom#6. Wizyta stomatologiczna krok po kroku

Z pamiętnika pacjenta

To już jutro. Powoli zasypiam, ale na samą myśl przechodzi mnie dreszcz. Słusznie? Nie, nie może być aż tak źle. Jak dzwoniłem, to telefon odebrała miła pani. Rozmowa była przyjemna, głos kojący. Ten gabinet poleciła mi znajoma. Przechodziłem tam ostatnio, niby przypadkiem, ale tak naprawdę chciałem się przyjrzeć. Wybadać teren. Będzie dobrze!

Budzę się rano, lekko oszołomiony. Słyszę budzik i wiem, że to ten dzień. Wizyta po południu. Zostało osiem godzin. Znowu poczułem jakiś dziwny dreszcz, niepokój.

Chwytam za klamkę. Robię głęboki wdech i naciskam ją. Drzwi się otworzyły, a ja czekam na ten charakterystyczny, goździkowy zapach, który uderzy w moje nozdrza. Nic takiego nie poczułem, co niewątpliwie mile mnie zaskoczyło. Pani unosząca głowę znad recepcji uśmiechnęła się. Na pewno widzi moje oszołomienie i strach. Zastanawiam się, czy brać nogi za pas, czy jeszcze chwilę poczekać. Zachęcony gestem podchodzę do recepcji. Wypełniam dokumenty. Następnie siadam na kanapie. Przymykam oczy i próbuję zająć głowę czymś innym. Nagle ktoś przerywa moją gonitwę myśli i zaprasza do gabinetu. Wstaję, niepewnym krokiem podążam do nieznanego mi pokoju. Pełno w nim przeróżnych sprzętów. Siadam na fotel.

Na przeciwko mnie siedzi pani doktor. Na początku pyta o rzeczy nie do końca związane z zębami. Padają pytania o choroby, o leki, które przyjmuję, ewentualne uczulenia. Wysilam umysł, żeby niczego ważnego nie pominąć. Dalej, od słowa do słowa dochodzimy do przyczyny mojego zgłoszenia bezpośrednio związanego już z zębami. Dużo, bardzo dużo pytań. Niektórych już nawet nie pamiętam. Dentystka próbuje rozwikłać mój przypadek. Na koniec unosi znacząco brwi i oznajmia, że do całościowej diagnostyki potrzebuje jeszcze zdjęcia pantomograficznego.

Idę do pokoju obok. Na moje barki zarzucono szalenie ciężki fartuch. Stoję w środku jakiejś maszyny. Zagryzłem coś plastikowego. Zamarłem w bezruchu, podczas gdy część tego urządzenia obraca się dookoła mojej głowy. Trwa to chwilę.

Wracam do gabinetu. Na ekranie komputera pojawiły się już moje zęby. Zdjęcie czarno-białe. Nic porywającego. Dentystka wnikliwie je analizuje. Następnym etapem jest badanie twarzy i szyi. Nagle fotel zaczyna się odchylać. Ktoś powalił mnie na łopatki za pomocą małego guzika. Otwieram buzię i czuję jak powietrze muska moje zęby. Dentystka wpatruje się w małe lusterko, niczym w zaczarowane zwierciadło. Błysnęły jeszcze flesze, jak w prawdziwym studio fotograficznym. Po przeglądzie mojej jamy ustnej przedstawia swój plan. Pokazuje  na zdjęciach, co ją niepokoi. Tłumaczy, co możemy zrobić dzisiaj, a co na dalszych wizytach. Pyta się, czy mam jakieś pytania, czy się na to zgadzam. Oczywiście mam ich mnóstwo. Na szczęście na wszystkie uzyskuje odpowiedź.

Czy ta historia lub jej fragment jest Ci bliski? Czy odczuwałeś lęk lub dyskomfort z powodu wizyty u dentysty? Czym było to spowodowane? Czy na wszystkie pytania uzyskałeś odpowiedź?

W tym artykule postaram się odpowiedzieć na kilka podstawowych pytań i rozwiać wątpliwości dotyczące przebiegu wizyty u stomatologa.

1. Jak znaleźć dobrego dentystę?

Tu możliwości jest wiele. Jeśli uczęszczamy do jednego dentysty od kilku lat, ufamy mu i mamy z nim nić porozumienia, to nic nie szkodzi na przeszkodzie, by właśnie umówić się do niego na kontrolę i upewnić się, że wszystko jest w porządku. Jeśli jesteśmy w trakcie poszukiwania naszego wymarzonego stomatologa, to możemy zaczerpnąć informacji od znajomych. Poczta pantoflowa to znakomite źródło.  Dobrym pomysłem jest również szukanie lekarzy na portalach medycznych i w mediach społecznościowych. Trzeba jednak uważać na wszystkie internetowe rekomendacje. Przesiewajmy przez  sito opinie oraz komentarze. Jeśli głównym powodem niezgłaszania się do dentysty i odwlekania tej decyzji w nieskończoność jest strach przed bólem, to warto zajrzeć na stronę https://klinikabezbolu.pl/. Znajdziemy tutaj placówki, w których personel gabinetu przeszedł odpowiednie szkolenie, certyfikowane przez Polskie Towarzystwo Stomatologiczne, a placówka jest wyposażona w sprzęt pozwalający wykonać atraumatyczne, bezbolesne zabiegi. Zachęcam również do odwiedzenia strony https://www.tunieboli.pl/. Znajdziemy na niej również gabinety w całym kraju, dla których priorytetem jest przeprowadzanie zabiegów w sposób jak najbardziej przyjazny dla pacjenta.

2. Kiedy iść do dentysty?

To kluczowe pytanie. Niestety najlepszą odpowiedzią będzie: „to zależy’. Jeśli jesteśmy pod stałą opieką jednego dentysty czy kliniki, to stosujmy się do zaproponowanej częstotliwości. Pacjenci z dobrą higieną jamy ustnej i niskim ryzykiem próchnicy powinni zgłaszać się na przegląd stomatologiczny dwa razy w roku. Czynnikami, które będą zwiększały częstotliwość wizyt są duże potrzeby lecznicze oraz problemy z utrzymaniem odpowiedniej higieny. Pamiętajmy, że wartościowy przegląd stomatologiczny to taki, który jest wykonany po higienizacji, czyli po skalingu (usuwanie ultradźwiękami twardych złogów nazębnych – kamienia nazębnego) i piaskowaniu (usuwanie przebarwień i osadów nazębnych). Wykonują ją higienistki lub lekarze. Często zdarza się, że przyczyną zgłoszenia jest wystąpienie dolegliwości bólowych. Nie bagatelizujmy bólu. Nie czekajmy aż on minie. Zgłośmy się jak najszybciej do gabinetu stomatologicznego. Pamiętajmy, że idealnie byłoby nie doprowadzać do wizyt bólowych i mieć wszystko pod kontrolą. Co najważniejsze, brak bólu absolutnie nie świadczy o tym, że wszystko jest w porządku. Wiele procesów patologicznych przebiega bezobjawowo.

3. Jak przygotować się do wizyty?

Przed wizytą należy zadbać o higienę jamy ustnej, czyli umyć zęby, oczyścić przestrzenie międzyzębowe, język oraz użytkowane protezy. Warto spisać i usystematyzować przebyte lub aktualnie występujące choroby ogólnoustrojowe, zabiegi i hospitalizacje oraz przygotować listę przyjmowanych leków i ich dawkowanie. Takie dane zostają zapisane w karcie pacjenta i stanowią ważną część dokumentacji medycznej. Pacjenci często podczas zbierania wywiadu są na początku zestresowani lub uznają, że ich dolegliwości są niezwiązane z zębami, stąd często pomijają ważne informacje o swoim stanie zdrowia. Większość chorób ogólnoustrojowych oraz leków bezpośrednio oddziałuje na błonę śluzową jamy ustnej oraz okoliczne tkanki i narządy. Ponadto powyższe informacje modyfikują często przebieg procedur stomatologicznych, dzięki czemu możliwe jest uniknięcie powikłań lub szansa na ich wystąpienie ulega zmniejszeniu. Pamiętajmy, że im więcej informacji dotyczących stanu zdrowia posiada lekarz, tym pacjent może czuć się bezpieczniej. Przed wizytą należy przyjąć swoje leki według stałych zaleceń. Unikamy zarówno głodzenia, jak i objadania się bezpośrednio przed zabiegiem. Jeżeli posiadamy dokumentację medyczną z innego gabinetu lub zdjęcia rentgenowskie, to warto wziąć je ze sobą. Jeśli mamy konkretne pytania do dentysty, to zapiszmy je.

4. Jak wygląda badanie oraz przegląd?

Badanie pacjenta obejmuje wywiad, w którym poruszane są kwestie zdrowotne. Dodatkowo omawiana jest higiena jamy ustnej oraz nawyki pacjenta. Badanie zewnątrzustne skupia uwagę dentysty na symetrii twarzy, ruchach mięśni, zabarwieniu skóry, ujściach nerwów, stawie skroniowo-żuchwowym i węzłach chłonnych. Podczas badania wewnątrzustnego oprócz zębów badana jest również błona śluzowa. Do wykonania przeglądu niezbędne jest mocne światło, lusterko, zgłębnik oraz osuszenie zębów. Dlatego wykonane w warunkach domowych zdjęcia, a następnie próba ich konsultacji z lekarzem za pośrednictwem mediów społecznościowych jest niemiarodajna. Badanie może dodatkowo obejmować opukiwanie pojedynczego zęba lub testy termiczne i elektryczne.

5. Po co wykonywane są zdjęcia fotograficzne i rentgenowskie?

Zdjęcia fotograficzne często służą do planowania leczenia, ale są również świetnym sposobem na komunikację z pacjentem. Można na ich podstawie omówić dany problem oraz pokazać wykonaną procedurę. Zdjęcia rentgenowskie obrazują wszystko to, co jest niewidoczne gołym okiem. Stanowią bardzo ważną część w diagnostyce, leczeniu oraz monitorowaniu postępów leczniczych. Najczęściej wykonywane są zdjęcia zębowe i ortopantomograficzne. W wielu przypadkach niezbędna i niezwykle pomocna jest tomografia stożkowa (CBCT).

zdjęcie zębowe

zdjęcie ortopantomograficzne

CBCT

6. Dlaczego pozycja leżąca?

Coraz częściej pacjenci są przyjmowani na fotelu w pozycji leżącej. Przede wszystkim podyktowane jest to lepszą widocznością i dostępnością do wykonywania zabiegów. Takie ułożenie pacjenta umożliwia ergonomiczną pracę zarówno lekarza, jak i asysty, która czynnie uczestniczy w procesie leczenia. Zapewnia to efektywniejszą pracę. Ponadto istnieje mniejsze niebezpieczeństwo zachłyśnięcia lub omdlenia.

7. Czym jest koferdam?

Koferdam to kawałek gumy lateksowej lub silikonowej. Najczęściej jest wykorzystywany przy leczeniu ubytków i wykonywaniu wypełnień oraz leczeniu kanałowym. Uniemożliwia on dostawanie się bakterii z jamy ustnej do wnętrza zęba. Zapewnia suchość i dobrą widoczność. Chroni błonę śluzową przed drażniącym działaniem materiałów stomatologicznych wykorzystywanych w trakcie leczenia. Zapobiega połknięciu lub dostaniu się narzędzi i innych drobnych elementów do dróg oddechowych.

8. Co daje powiększenie?

W stomatologii niezwykle ważna jest precyzja i dokładność. Uzyskanie powiększonego obrazu pola zabiegowego jest możliwe dzięki użyciu lup oraz mikroskopu (nawet 20-krotnie!). Wzrasta skuteczność minimalnie inwazyjnych zabiegów. Pod mikroskopem stomatologicznym nie widać bakterii, ale można dzięki niemu dokładnie usunąć próchnicę, odnaleźć wszystkie kanały, usunąć złamane narzędzie i wiele, wiele innych.

9. Czego nie robić?

Nie leczyć się na własną rękę. Nie stosować domowych metod, które nie mają żadnego potwierdzenia w badaniach. Nie szukać diagnozy u dr Google. Zachęcam do wizyty u stomatologa i zaczerpnięcia wiedzy ze sprawdzonego źródła.

Podsumowując, dajmy sobie szanse. Lekarze, higienistki, asystentki i recepcjonistki tworzą zespół, którego celem jest świadczenie usług na jak najwyższym poziome. Zabiegi są przeprowadzane z najwyższą starannością, a co najważniejsze atraumatycznie i bezboleśnie. Jeśli odczuwasz strach przed wizytą lub lęk spowodowany niezrozumieniem etapów procesu leczenia, to zwerbalizuj swoje obawy. Możesz poprosić o ponowne wytłumaczenie lub uproszczenie podanych informacji. Zaproponuj, aby lekarz opowiadał Tobie krok po kroku wykonywane przez niego czynności. Będziesz czuł się wtedy bardziej komfortowo i nic Cię nie zaskoczy. Nie bój się pytać.

Ciekawostka

Za charakterystyczny, goździkowy zapach, który budzi w wielu pacjentach nieprzyjemne wspomnienia odpowiedzialny jest eugenol. Obecnie sporadycznie można wyczuć jego woń u dentysty ze względu na coraz rzadsze stosowanie.